7 Nisan 2010 Çarşamba

Mustafa Kemal Atatürk 2

Pir'im Zöhre Ana

Nazım Hikmet Mevlana şiiri

“Sararken alnımı yokluğun tacı,

Gönülden silindi neşeyle acı,

Kalbe muhabbette buldum ilacı,

Ben de müridinim işte Mevlana.

Edebe set çeken zulmeti deldim.

Aşkı içten duydum, arşa yükseldim.

Kalpten temizlendim secdeye geldim.

Ben de müridinim işte Mevlana.”

Su gibi

Bir gerçek, evliya, Aşık, Maşuk, Akan ırmak gibidir yani su sürekli akar akar saf ve temizdir gittiği her yere bereket katar, çölde bile vahadır.

Bir bölgede toplanırsa orada göl olur binlerce hayatı yaşamı benliğinde taşır içine girip dalmadıkça benliğindekini göstermez sadece görünen yüzeyseldir illa benliğine özüne girip bilmen gerekir tabi onunda kuralları vardır bu kurallara uymazsan seni içinde boğar saflık ve temizlik bağlılık eğitim çok önemlidir.

Gökten gelip nereye akarsa aksın toplandığı ırmaktan özüne döner yolu birdir burada verilende nerde olursan ol yolun tek olduğu vurgusudur.

Siz ona ne gözle bakarsanız oda size o gözle bakar kimi Pislik atar o yine sudur akar sana göre verir kirlidir sırlıdır, ona soğuk bakarsanız bu sefer donar o alttan akmaya devam eder sizin yine ısınmanızı bekler ısınınca size saf ve temiz şekilde sunmaya devam eder. Eğer çok sıcaksanız tüm hallerini gösterir yani sırrı buhar olduğu yükseklere çıkışını ve tüm insanlara rahmet olarak yağmasını yani haktan gelen olduğunu hakkın sıırnı taşıdığını her sırrın kendinde olduğunu ama sana verdiği nokta belli yere kadardır sonrası yine sırdır.

Pir'in Söylendiği gibi su yücedir. Su tüm dünyada hayattır, Rahmettir. Hakkın tüm sırları gibi, bize görünen yüzü 3 şekildir donmuş hali buhar hali ve su halinde asıl görünmeyen yüzü, Yani sırdır.

Bizler Bir Gerçeğe Ne gözle bakarsak bakalım alacağımız cevap onun cevabınıda bir suyun insanlara verdiğiyle cevap gibidir.

Zekai Tüzün

2010 15 Mart tiyatro Çalışmalarımız video

Hz. Ali

Mustafa Kemal Atatürk

Fatıma Ana Yaşamları

2 Nisan 2010 Cuma

Zekaice bir kaç söz

Pir’imsin Zöhre Ana


Niyaz ettim Şahım senin Postuna
Gül Yüzüne hayran Olduğumda
Her Sözün hak Sözüdür Bana
Pirimsin Sen Zöhre Ana

Her Zaman yolunda olmak Dileğim
İstersen yoluna Canım vereyim
Seni Her zaman Aşk ile sevenim
Pir'imsin sen Zöhre Ana

Sen Haksın Hakkın Yücesisin
Ali’nin Kainat’ta Varısın Dilisin
Bunu Her İnsana Söyler bildirirsin
Pir’imsin Zöhre Ana

Bin bir Sıfatından Biridir Zöhre
Alemleri ışığı Güneşi Sende
Yaydığın verdiğin ilminle sözünle
Pir’imsin Zöhre Ana

"""""""""""""""



Nasıl Varacaksın o divana

İmam Üseyin Aşkına yanmayan
Bilip senin yoluna gitmeyen
İçinde gelip Yasın Tutmayan
Gafil Nasıl Varacaksın divanına

Sen Ali Şahın Oğlusun Oğlu
Hakkın Şahı Gözünün Nuru
Mahşerde Sensin Divanın postu
Görmez Nasıl varacaksın Divanına


Yasın Tutmazsın olmuşsun hain
Pişirmezsin sen Lokmasını daim
Bilmezsin zaten çorbasın lain
Yapmazsan Nasıl Varacaksın Divanına

Sen Olmuşsun Yezitin oğlu
Onu Katletmiş piçin bir soyu
Üseyin Haini şimir tohumu
Şahın Nasıl varacaksın Divanına

Biz Affet sen Şahlar Şahı
Yasındandır olmuşuz Dertli
Derdindir Söyletendir daim bizi
Bilmeyen nasıl varacaksın divanına

Her iki Divanda Murat Veren
Bu Aliekber’e bunları söyleten
Hakkın Divanı Şahın Oğlu sen
Ali’m Pir’im Üseyin’imsin



Aliekber



PİR ZÖHRE ANA

TARAFINDAN BİLDİRİLEN EVLİYALAR VE YAŞAMLARI

Müfide Ana: Halk dilinde Zeynel Abidin olarak bilinen evliya’nın gerçek ismi Müfide Ana’dır. Zeynel Abidin’in kızıdır. ANKARA

Sultaniye Hatun: Halk dilinde Sultaniye Hatun olarak bilinen evliyanın gerçek ismi İmam Rıza’dır. Hacı Bayram Veli’nin birinci yaşamındaki altıncı oğludur. ANKARA

Kesikbaş: Halk dilinde Kesikbaş olarak bilinen Evliya’nın gerçek ismi Zeynel Abidin’dir. (Oniki İmamlardaki Zeynel Abidin) Babası İmam Cafer’dir. ANKARA

Abalı Sultan: Halk dilinde Abalı Sultan olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Mehmet Ali’dir. Hacı Bayram Veli’nin birinci yaşamındaki üçüncü oğludur. İkinci yaşamında derisi yüzülen Seyid Nesimi’dir. Ankara Memlik Köyünde yatar. ANKARA

Tezveren Sultan: Halk dilinde Tezveren Sultan olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Zekine Ana’dır. Hz. Hüseyin’in kızıdır. ANKARA

Zeynel Abidin: Halk dilinde Zeynel Abidin’in torunu İmam Bakır’ın oğlu Mürit Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Ruhsati Baba’dır. Bir ismi de Dertli Baba olarak bilinir. ANKARA

İlyas Baba: Halk dilinde ismi bilinmiyor. Bu evliyanın gerçek ismi Açıkgöz İlyas Baba’dır. Ahi Şerafettin’in oğlu Zeynel Abidin’in torunudur. ANKARA

Ahi Şerafettin: Halk dilinde Ahi Şerafettin olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Alpaslan’dır. İmam Bakır’ın oğlu Zeynel Abidin’in torunudur. ANKARA

Hüseyin Gazi: Halk dilinde Hüseyin Gazi olarak bilinen türbenin yerinde bulunan evliya büyük Battal Gazi’nin sağ koludur. ANKARA

İzzettin Baba: Halk dilinde İzzettin Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi de aynı geçer. Battal Gazi’nin torunudur. İkinci türbesi Suluova’da Gani Baba olarak bilinir. ANKARA

Yörük Baba: Halk dilinde Yörük Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Kervan Baba’dır. Hacı Bayram Veli’nin birinci yaşamındaki oğlu Beytullah’tır. İkinci yaşamında ise Şakir Baba’dan gelme Yörük Baba olarak bilinir. Bir ismi de Sadık Baba’dır. ANKARA

Hüvel Baki: Halk dilinde Hüvel Baki olarak bilinir. Gerçek ismi Hz. Hamza’dır. İmam Bakır’ın oğludur. ANKARA

Hacı Bayram Veli: Halk dilinde Hacı Bayram Veli olarak bilinen evliya Yusuf Peygamber’in oğlu Sami Dede’dir. İkinci yaşam türbesi Hacı Bayram Veli’dir. Üçüncü yaşamında Amasya’nın Yastıçal köyünde Fedai Baba olarak bilinir. ANKARA

Halil Dede: Halk dilinde Halil Dede diğer ismi de Musa Dede olarak bilinir. Gerçek ismi Hüdai Baba’dır. Seyit Salman’ın oğlu İmam Bakır’ın torunudur. HALİL DEDE KÖYÜ / BALA / ANKARA

Karyağdı Sultan: Halk dilinde Karyağdı Sultan olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Şehriban Ana’dır. Hz. Hüseyin’in kızıdır.

ANKARA

Yusuf’u Ziya: Halk dilinde Gül Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Yusuf’u Ziya’dır. Hacı Bayram Veli’nin birinci yaşamında yedinci oğludur. ANKARA

Abdal: Halk dilinde Yakup Abdal olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Abdal’dır. Yusuf'u Ziya’nın ikinci türbesidir. (Gül Baba)

YAKUP ABDAL KÖYÜANKARA

Şükrü Baba: Halk dilinde Perişan Dede olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Şükrü Baba’dır. Hamza Baba’nın oğludur.

TURGUTLU/MANİSA

Hayrettin Baba: Halk dilinde ismi bilinmiyor. Asker şehidi olarak geçiyor. Gerçek ismi Hayrettin Baba’dır. Tokat Gat’da yatan Muhittin Babanın oğludur. AYVALIK/BALIKESİR

Haydar Sultan: Halk dilinde Haydar Sultan olarak bilinen evliyanın birinci yaşamı Bilal Habeşi Arabistan, ikinci yaşamı Reyhani Baba Kerkük, Üçüncüsü ise Keskin’in Haydar Dede Köyündedir. Dördüncü yaşamını Mecnun olarak yaşamıştır. Büyük Eba Müslüm’ün oğludur.

ANKARA

Sarıkız: Halk dilinde Sarıkız olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Fatıma Ana’dır. Hz. Ali’nin karısı, Hz. Muhammed’in kızıdır. Birinci türbesi Kerbela’da, ikinci Kırıkkale’nin Sarıkız Köyünde, üçüncü türbesi Kastamonu’da Benli Sultan’dır. SARIKIZ KÖYÜ/ KIRIKKALE

Çıplak Ali Dede: Halk dilinde Ali olarak bilinen evliya Pir Sultan Abdal’ın oğlunun ikinci yaşamıdır. Birinci yaşamında türbesi Sivas’ın Banaz Köyünde Ali Baba olarak bilinir. İkinci yaşamı ise Keskin’in Konurkale köyündedir. KONURKALE KÖYÜ/KESKİN/ KIRIKKALE

Hasan Dede: Halk dilinde Hasan Dede olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Hasanoğlan’dır. Veysel Karani’nin oğludur. HASANDEDE/ KIRIKKALE

Tokuş Baba: Halk dilinde Tokuş Baba olarak bilinen evliyanın gerçek adı Tokuş Sultan’dır. Bir ismi de Kerem ile Aslı’dır. Birinci yaşamı Sultan Kız, ikinci yaşamı Aslı türbesi Göle’de Kömür Baba ile beraberdir. Üçüncü yaşamı Tokuş Sultan’dır. KIRIKKALE

Eli Büyük: Halk dilinde Eli büyük olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Ali Ekber’dir. Babası Hz. Hüseyin Dedesi Hz. Ali’dir.

GÜLLÜK/YOZGAT

Turna Dede: Halk dilinde Turna Dede olarak geçen evliyanın gerçek ismi Zöhre Ana'dır. Hz. Muhammed’in ikinci kızıdır. Turnalara Kılavuzluk yapan evliyadır. Turna Dede ismini bundan almıştır.

YASTIHÖYÜK KÖYÜ/YOZGAT

Deli Boran: Halk dilinde Yeşil Çam olarak bilinen evliyanın gerçek adı Seyid Hacı’dır. Birinci yaşamı Seyid Hacı Yozgat Sarımbey köyü, ikinci yaşamı Deli Boran Çubuk Ankara, Üçüncü yaşamı Sarı Saltuk Tunceli Akören Köyü, dördüncü yaşamı Yağcı Abdal Köyünde İsa Dede’dir. SARIMBEY/YOZGAT

Eba Müslüm: Halk dilinde Mumunlu türbesi olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Eba Müslüm’dür. Birinci yaşamı Eba Müslüm, İkinci yaşamı Mansur Baba Kayseri, üçüncü yaşamı İzzettin Baba, Kilis-Gaziantep Babası Seyid Nizam, dedesi Bolu’da yatan Yusuf’u Şah’dır. SARIMBEY/YOZGAT

Kokulu Baba: Halk dilinde Kokulu Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Cemalettin Baba’nın ikinci yaşam türbesidir. Celal Abbas’ın (Mevlana) oğlu, birinci türbesi Konya Mevlana’da, ikinci türbesi Tokat’ın Turhal kazasında Kokulu Babadır. TURHAL / TOKAT

Çeltek Baba: Halk dilinde Çeltek Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Çoban Baba’dır. Babası Sefil Ali’dir. Deve güttüğü için Deve Çobanı ismini almıştır.

ZİLE / TOKAT

Kesikbaş: Halk dilinde Kesikbaş olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Kamber’dir. İkinci yaşamını Tokat Almus’ta Kul Himmet olarak yaşamıştır. Birinci türbesi Turhal Yeşilırmak kenarında Kesikbaş olarak bilinir. Babası Keçeci Baba olarak bilinen Seyid Murteza’dır.

TURHAL / TOKAT

Saka Dede: Halk dilinde Saka Dede olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Rasim Baba’dır. Asker şehididir. Zile’nin Yalınyazı köyünde yatmaktadır.

ZİLE / TOKAT

Pir Hamdullah: Halk dilinde Pir Hamdullah olarak bilinen evliyanın dedesi Hz. Hüseyin Babası Ali Ekber’dir. Gerçek ismi Pir Haydarullah’tır. Bir ismi de ikinci yaşamında Ferhat olarak bilinir. (Şirin ile Ferhat efsanesi bu gerçektir. AMASYA

Keçeci Baba: Halk dilinde Keçeci Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Murteza’dır. Sami Dede’nin büyük oğludur. Celal Abbas’ın (Mevlana) babasıdır. KEÇECİ KÖYÜ/TOKAT

Gad Türbesi: Halk dilinde Gad Türbesi olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Muhittin Baba’dır. Babasının ismi Seyid Merdan’dır.

GAT/TOKAT

Ergonaş Baba: Halk dilinde Ergonaş Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Arif Hüsnü’dür. Babası Seyid Mustafa dedesi Musa Peygamberdir. Horasan erenlerinin paşasıdır. Eski adı Ebemi yeni adı Yassıçalı köyünde yatmaktadır. AMASYA

Cafer Baba: Halk dilinde Cafer baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Halil’dir. Kesişin ikinci oğludur. Birinci yaşamı Amasya’nın Uygur köyünde Cafer Baba, ikinci yaşamı Alaca’nın Kargın köyünde Yeşil Pabuç Ocağı olarak bilinir. Gerçek ismi Hökkeş Baba’dır.

UYGUR KÖYÜ/AMASYA

İsa Efendi: Halk dilinde İsa Efendi olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Yağcı Abdal’dır. Birinci türbesi Seyid Hacı, ikinci türbesi Ankara’nın Çubuk kazasında Deli Boran olarak bilinir. Üçüncü türbesi Tunceli Sarı Saltuk Ocağı olarak bilinir. Dördüncü türbesi Amasya’da İsa Efendi’dir. Oradaki adı Yağcı Abdal’dır. Köyün adı buradan gelir. AMASYA

Piri Baba: Halk dilinde Piri Baba olarak bilinen evliyanın birinci yaşamı Pehlülü Birdane’dir. İkinci yaşamı Kütahya’da Sefil Kenter, üçüncü yaşamı Çakır Baba’dır. Dördüncü yaşamında ise Çorum’da Kul Hüseyin olarak yaşamıştır. MERZİFON/AMASYA

Ali Pir Civan: Halk dilinde Ali Pir Civan olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Sefa Peygamber’dir. Babası Yahya Peygamber, dedesi Davut Peygamber’dir. MERZİFON/GÜMÜŞHACI KÖYÜ/AMASYA

Aziz Baba: Halk dilinde Aziz Baba Sultan olarak bilinen evliyanın birinci yaşamı Hz. Muhammed’in amcası Beytullah’tır. İkinci yaşamı Abdal Musa, üçüncü yaşamı ise Aziz Baba’dır. TOKAT

Gani Baba: Halk dilinde Gani Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Merdan’dır. Babası Garip Mahmut, Dedesi Veysel Karani’dir. AMASYA

Aşık Fedai Baba: Halk dilinde Aşık Fedai Baba olarak bilinen evliya Yusuf Peygamber’in oğludur. Birinci yaşamı Sami Dede, ikinci yaşamı Hacı Bayram Veli, üçüncü yaşamı ise Âşık Fedai’dir. Amasya’nın eski ismi Ebemi Köyü yeni ismi Yassıçal köyünde yatmaktadır. AMASYA

Çoğ Baba: Halk dilinde Çoğ Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Hz. Muhammed’in dördüncü yaşamında bilinen türbesidir. Birinci yaşamı Mekke, ikinci yaşamı Balım Sultan üçüncü yaşamı Sultan Süleyman İstanbul, dördüncü yaşamı Çoğ Baba Ümranlı Sivas, beşinci yaşamı Sultan Basri Kütahya, altıncı yaşamı Hıdır Abdal Sultan, yedinci yaşamı Hıdır İlyas Hatay Samandağı.

ÜMRANİYE/SIVAS

Somuncu Baba: Halk dilinde Somuncu Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Ahmet’tir. Birinci türbesi Hacı Bektaş Veli’de Veli Baba’dır. İkinci türbesi Akşehir’de Nasreddin Hoca olarak bilinir. Üçüncü türbesi Sivas Zara’da tekke köyünde bulunur. Oradaki ismi de Seyid Amet’tir. ZARA/SIVAS

Derviş Muhammed: Halk dilinde Derviş Muhammed olarak bilinir. Babası İmam Hasan’dan doğma olan ve iki cihan selverinin adını alan Mustafa’nın ikinci yaşamıdır. ANHAZAR KÖYÜ/DİVRİĞİ/SIVAS

Seyid Battal Gazi: Halk dilinde Seyid Battal Gazi olarak bilinir. Baba adı Seyid Muharrem ismi şimşek Baba olarak geçer. Ve türbesi Ağrı Dağı eteğindedir. Asker şehididir. Dedesi Ali Asker, İmam Rıza, Hz. Hüseyin Soyundandır. SEYİTGAZİ/ESKİŞEHİR

Çoban Baba: Halk dilinde Çoban Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Halim Baba’dır. Babası Seyid Memiş’tir. (Gazlıgöl) Dedesi Caferi Sadık’tır. Türbesi Seyid Gazi türbesinin girişindedir.

ESKİŞEHİR

Budala Sultan: Halk dilinde Budala Sultan olarak tanınan evliyanın gerçek ismi Hikmet Ana’dır. Babasının adı Balım Sultan’dır.

TEKKE KÖYÜ/ELMALI/ANTALYA

Pir Abdal Musa: Halk dilinde Pir Abdal Musa olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Beytullah’tır. Peygamberin amcasının ikinci türbesi buradadır. Abdal Musa olarak bilinir. Bursa’nın fethinde savaşta şehit düşen evliyadır. TEKKE KÖYÜ/ELMALI/ANTALYA

Koyun Baba: Halk dilinde Koyun Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi İmam Bakır’dır. Birinci yaşamında çıktığı yöre Alacahöyük köyünde bilinmiş ve Osmancık kazasında Koyun Baba olarak yaşamıştır. Ayrıca Taş Bebeği canlandıran evliyadır. Zeynel Abidin’in oğludur. Kendi ismi İmam Bakır’dır. OSMANCIK/ÇORUM

Sert Çoban: Halk dilinde Sert Çoban olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Sefil Ali’nin Atıdır. Yörede türbe olarak ziyaret edilir.

MECİTÖZÜ/ÇORUM

Erzurum Baba: Halk dilinde Erzurum Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Kibar Ana’dır. Babası Ergonaş, dedesi Seyid Mustafa’dır.

ÇORUM

Kevser Ana: Halk dilinde Söğütözü Hüseyin Gazi Türbesi olarak bilinen evliyanın gerçek adı Kevser Ana’dır. Babası Mehmet Ali, dedesi Sami Dededir. Tağı-Nağı, Mehdiyi Sakıp ve Rabia Ana’nın da anneleridir. Battal Gazi’nin karısıdır. ALACA/ÇORUM

Kıymet Ana: Çorum Alacanın Akören köyünde yatan evliya Kıymet Ana’dır. Eskiyapar’da yatan Gül Ahmet Türbesinin nişanlısıdır. Onun ismi Garipçedir. AKÖREN KÖYÜ/ALACA/ÇORUM

Binnaz Ana: Halk dilinde Kırklar türbesi olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Binnaz Ana’dır. Babası Pir Sultan Abdal’dır. Kırklar dağının dumanının kalkmaması babasının yasını çekmesindendir. MECİTÖZÜ/ÇORUM

Kalkan Baba: Halk dilinde Kalkan Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Necati Dede’dir. Konya’daki Cemal Ali Dede’nin ikinci yaşam türbesidir. MECİTÖZÜ/ÇORUM

Üryan Baba: Halk dilinde Üryan Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Tapduk Emre’nin üçüncü yaşamıdır. MECİTÖZÜ/ÇORUM

Murat Baba: Halk dilinde Murat Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Mustafa’dır. Babası Seyid Nizam, dedesi Bolu’da yatan Yusuf’u Şah’dır. Harput kalesinde şehit düşen evliyadır. HARPUTELAZIĞ

Arap Baba: Halk dilinde ismi Arap Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Mustafa’dır. Musa Peygamber’in oğludur. İskilip kazasının Dere Köyünde yatar. DEREKÖY/İSKİLİP/ÇORUM

Arap Baba: Halk dilinde Arap Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi ve yaşamları: Birinci türbesi Gümüşhane’de Seyid Süleyman, ikinci türbesi Harput’ta Arap Baba, üçüncü türbesi Zonguldak Karabük’te Sırrı Baba, dördüncü yaşamı Yozgat Köçekkömü köyünde Halli Dede’dir. Türbesi Elazığ Harput’tadır. HARPUT/ELAZIĞ

Gökçe Dede: Halk dilinde Gökçe Dede olarak bilinen evliyanın gerçek adı da Gökçe’dir. Birinci türbesi Hasanoğlan, İkinci türbesi Kerem Baba Kırklareli’nde, üçüncü türbesi Gökçe Dede Buğet Köyünde, Dördüncü Işık Baba Tarsus’tadır. ÇORUM

Somuncu Baba: Halk dilinde Somuncu Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Ballı Baba’dır. Seyid Kamber’in soyundandır. İsmet Hoca dedesidir. bir ismi de Şah İbrahim olarak geçer. Malatya’nın Mezirme Köyünde Musayı Kazım Ocağı olarak bilinir. Üçüncü türbesi Ankara Çubuk Selede Kalender Dede Ocağı olarak bilinir. Gerek yerindeki yatan evliya Halim Baba’dır. DARENDE/MALATYA

Derviş Ali: Halk dilinde Derviş Ali olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Murat Baba’dır. Derviş Muhammed’le aynı kısa zamanda yaşamıştır. Orada Karaköseyi yeşerterek canlandırmıştır.

KARAHÖYÜK KÖYÜ/ARGUVAN

Hıdır Abdal: Halk dilinde Hıdır Abdal gerçek ismi ile bilinir. Yaşamı ve türbeleri şunlardır. Birinci yaşamı Mekke’de Muhammed, ikinci yaşamı Balım Sultan, üçüncü yaşamı Sultan Süleyman, dördüncü yaşamı Çoğ Baba beşinci yaşamı Sultan Basri, Altıncı yaşamı Hıdır Abdal, Yedinci yaşamı Hızır İlyas’tır.

OCAK KÖYÜ/ARAPKİR/MALATYA

Şah Sultan: Halk dilinde Şah Sultan olarak bilinen evliyanın birinci yaşamı Konya Karaman’da Şehriban Ana, ikinci yaşamı Tunceli, Erzincan arası Avuçan Ocağı, üçüncü yaşamı Şah Sultan Ana’dır. Arguvan İlçesinin Bozan Köyünde yatar. ARGUVAN/MALATYA

Ali Baba: Halk dilinde Ali Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Binali’dir. Bir imi de Bolu beyi ile savaşan Köroğlu’dur. Babası Derviş Dursun, dedesi Balım Sultan’dır. Türbesi Burdur’un Onocak köyündedir. BURDUR

Üç Kuzular: Halk dilinde Üç Kuzular olarak bilinen evliyanın gerçek ismi İmam Rıza’dır. Küçük İmam Rıza Ali Asker’in oğludur. Hz. Ali’den gelmedir. Hayber kalesi için Bursa’da şehit düşen Horasan evliyasıdır. BURSA

Denizli Yediler Türbesi ismi Derviş Kemal

Telli Baba: Halk dilinde Telli Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Koca Kamil’dir. Kendisi Taş Bebek olarak yaşamıştır. Anadolu yakasında ise nişanı Ruşa Hazretleri geçen evliyadır. Gerçek ismi Gülşah Ana’dır. Birinci yaşamı Taş Bebek Kamil Çorum Osmancık’ın Kamil köyündedir. İkinci yaşamı Telli Baba, üçüncü yaşamı Denizli’de Yediler Türbesi olarak bilinir. Pamukkale kaplıcasını kaynatan evliyadır. Bir adı da Derviş Kemal’dir. İSTANBUL

Gözcü Karaca Ahmet: Halk dilinde Gözcü Karaca Ahmet olarak bilinen evliyanın birinci yaşamı Seyid İbrahim babası Hacı Bektaş’ı Veli’nin adını alan Ali Asker’in oğludur. Türbesi Balıkesir Ayvalık’tadır. Üçüncü türbesi Erzurum’da Abdurrahman Gazi olarak bilinir. (Ali Asker denilen isim, ikinci Ali Asker’in ismini alan pirin soyundan gelmedir.) İSTANBUL

Sultan Baba: Halk dilinde Sultan Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Duran’dır. Babası Şakir Baba’nın türbesi Adana’dadır. Seyid Kamber ve Mehmet Hoca Dedeleridir. Bir ismi de Helvacı Babadır. DEĞİRMENDERE/İZMİT

Şahkulu: Halk dilinde Şahkulu olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Abdullah’tır. Bu evliya Hz. Muhammed’in babasının ikinci yaşamındaki türbesidir. Üçüncü türbesi Ankara Beypazarı’nda Tahtalı ve Tutluk kaplıcasını kaynatır. Dördüncü türbesi ise Çorum Güvence abdal köyünde Güvence Abdal ismi ile anılır. İSTANBUL

Haydar Paşa: Halk dilinde Haydar Paşa olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Haydar’dır. Seyid Nesimi’nin oğludur. Horasan erlerindendir. HAYDARPAŞA/ İSTANBUL

Bayraklı Baba: Halk dilinde Bayraklı Baba, olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid İlhami’dir. Baba adı Seyid Muharrem, dedesi İmam Rıza’dır. Hz. Hüseyin’in soyundandır. KIRIKLARELİ

Top Baba: Halk dilinde Top Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Ali Asker’dir. Babası Hz. Hüseyin, Dedesi Hz. Ali’dir. Görevi Askeriyenin piri olarak yaşam sürmüş Edirne ismine Red Şehri ismini vermekle görevlendirilmiş ve Paraşütten düşerek şehit düşmüştür.

KAPIKULE/EDİRNE

Şah Hamdi: Şah Hamdi (URLA - İZMİR)

Yılanlı Dede: Halk dilinde Yılanlı Dede ve Haydar Dede olarak bilinen iki türbede yatan evliyalar Erzincan Bağıştaş’ta yatan Leşker Babanın oğullarındandır. Gerçek ismi Şah Hamdi ve nişanı Hatice Ana’dır.

URLA/İZMİR

Seyid İhsan: Halk dilinde Hamza Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid İhsan’dır. Seyid Gamber’in oğludur. Birinci türbesi Konya Karaman, ikinci türbesi Turgutlu’nun Hamza Baba köyündedir. Aynı yerde oğlu Şükrü Baba (Halk dilinde Perişan Dede olarak bilinir.) ile yatmaktadır. TURGUTLU/MANİSA

Aynı Ali: Halk dilinde Aynı Ali olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Hamdi’dir. Babası Seyid Abbas Erzincan’ın Bağıştaş köyünde yatan Leşker Baba’nın kardeşidir. Annesi Fadik Ana’dır. MANİSA

Hacı Muradi: Halk dilinde ismi Hacı Muradi Veli’dir. Gerçek ismi Turabi Baba’dır. SEYDİMLİKÖYÜ/ÇANKIRI

Mevlana: Halk dilinde Mevlana olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Celal Abbas’tır. KONYA

Cemal Ali Dede: Halk dilinde Mevlana olarak bilinen Celal Abbas’ın torunu Cemalettin Baba’nın oğlu Cemal Ali Dede’dir. KONYA

İsmet Hoca: Halk dilinde (Mevlana) Celal Abbas soyundan gelme bilinen evliyanın gerçek ismi İsmet Hoca’dır. Horasan erlerindendir. Soy kökeni Seyid Kamber, Ahmet Hoca dedeleridir. Asker Şehididir.

KARAMAN KONYA

Şıh Edibali: Halk dilinde Şıh Edibali olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Cengiz Baba’dır. Asker şehididir. Babası Ayvalık’ta yatan Hayrettin Baba’dır. Veysel Karani ve Muhittin Baba’nın soyundan gelmedir. Horasan erenlerindedir. BİLECİK

Veli Baba: Halk dilinde Veli Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Küçük Mehmet’tir. Birinci yaşamı Veysel Karani’nin yanında gezen atını çeken Kamberi’dir. İkinci türbesi Gül Ahmet Alaca Eskiyapar köyünde Garipçe olarak bilinir. Üçüncü türbesi ise Veli Baba’dır. Isparta ili Senirkent kazasının Uluğbey köyündedir.

SENİRKENT/ISPARTA

Kara Ahmet: Halk dilinde Kara Ahmet olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Caferi Sadık ve Seyit Memiş’tir. Afyon Gazlıgöl ilçesinin Kara Ahmet Köyündedir. Horasan Erenlerindendir. Celal Abbas (Mevlana) soyundan gelmektedir. GAZLIGÖL/AFYON

Çoban Baba: Halk dilinde Çoban Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Çoban Ali’dir. Babası Seyid Ekrem kardeşi Kastamonu’da yatan ve Yanık Ayak olarak bilinen Seyid Ahmet’tir.

HOZAT/MALAZGİRT/TUNCEL

Tacım Dede: Halk dilinde Tacım Dede olarak bilinen evliyanın yaşamları ve türbeleri; Birinci yaşamı Alacakeşlik’te Nesimi Keşliktir. İkinci yaşamı Pir Sultan Abdal, üçüncü yaşamı Erzincan’da Sivri Baba, dördüncü yaşamı Tacım Dede’dir. Türbesi ERZİNCAN Kayabaş’ı köyündedir. ERZİNCAN

Deli İbrahim: Halk dilinde Deli İbrahim olarak bilinen evliyanın gerçek ismi İbrahim Baba’dır. Babasının ismi Koca Leşker’dir. ERZİNCAN

Sivri Baba: Halk dilinde Sivri Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Can Dede’dir. Birinci yaşamı, Sultan Ana, türbesi Alacakeşlikte’dir. İkinci yaşamı Pir Sultan Abdal Yıldızeli’nin Banaz köyündedir. Üçüncü yaşamı Erzincan’ın Kemah kazasının Kayabaşı köyünde Sivri Baba’dır. Dördüncü yaşamı ise Erzincan’ın Sürek köyünde Tacim Dede’dir. KEMAH/ERZİNCAN

Terzi Baba: Halk dilinde Terzi Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Nesimi’dir. Birinci yaşamı Ankara’da Abalı Sultan Mehmet Ali’dir. İkinci yaşamı Seyid Nesimi’dir. Türbesi Erzincan içinde Terzi Baba bilinir. Doğum yeri Azerbaycan’dır. Baba adı Seyid Haydar’dır. Babasının türbesi Azerbaycan’dadır. ERZİNCAN

Sarı Dede: Halk dilinde ismi Sarı Dede’dir. Gerçek ismi de budur.

SELÇUKLU KÖYÜ/SANDIKLI/AFYON

Koca Leşker Baba: Halk dilinde ismi Koca Leşker, gerçek ismi Seyid Muzaffer’dir. Babası Seyid Abbas, anası Fadik Ana’dır.

BAĞIŞTAŞ KÖYÜ/ERZİNCAN

Esabikeyf: Halk dilinde Esabikeyf olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Mehdi’yi Sakıp’tır. Mağra Seyid Mehdi’nin sır olduğu mağara ve türbesidir. ESABİKEYF/TARSUS

Muğdat Baba: Halk dilinde Muğdat Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Sefil Ahmet’tir. İmam Cafer’in ikinci türbesidir. Babası Hızır Hatem’dir. MERSİN

Zeyne Türbesi: Halk dilinde Zeyne Türbesi ve Çoban olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Noksani babadır. Baba adı Sefil Ahmet’tir. Türbesi Mersin’de Muğdat Baba’dır. Aynı yerde karısı ve kızı Memdufa Ana ve Ümmühan Ana’dır. Soy kökeni Seyid Ziya ve İmam Cafer Sülalesinden gelmedir. Mersin Gülnar ilçesinin Sütlüce Köyündedir. GÜLNAR/MERSİN

Tokadi Hayrettin Baba: Halk dilinde ismi Tokadi Hayrettin Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Yusuf’u Şah’tır. BOLU

Somuncu Baba: Halk dilinde Somuncu Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Kerime Ana’dır. Babası Seyid Nizam, kardeşi Eba Müslüm ile ikiz eşidir. Türbesi Bolu Yumrukaya’dadır. BOLU

Ümmü Kemal: Halk dilinde Ümmü Kemal olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Baba’dır. Yusuf’u Şah (Tokati Hayrettin) soyundan gelmedir. Birinci yaşamı Mısır’da Yusuf’u Yakup, ikinci yaşamı Bolu’nun Tekke Köyünde Ümmü Kemal, üçüncü yaşamı Afyon’un Sandıklı ilçesinin Selçuklu köyün de yatan Sarı Dede’dir. Dördüncü türbesi Tokat’ın Hübiyar köyünde yatan Aşur Babadır. Aynı yerde yatan nişanı Ümmühan Ana ise Aşık Ahmet olarak biliniyor.

TEKKE KÖYÜ/BOLU

Didar Ana: Sivas’ın Zara Kazasının Zeyve köyünde doğan Didar Ana Ağa ile Gülçiçek kızıdır.

Yanık Ayak: Halk dilinde Yanık Ayak ve Asker Şehidi olarak bilinen evliyanın soy kökenini bilen yoktur. Gerçek ismi Seyid Ahmet’tir. Babası Seyid Ekrem, dedesi Kara Baba ve Sefil Ali’dir. Abbasiler döneminde şehit düşmüştür. Annesi Dilber Ana’dır.

K A S T A M O N U

Benli Sultan: Halk dilinde Benli Sultan olarak bilinen evliyanın birinci yaşamı Fatıma Ana’dır. Türbesi Kırıkkale Sarıkız köyündedir. Hz. Muhammed’in kızı Hz. Ali’nin karısı Fatıma Ana’nın yaşamlarıdır. Birinci türbesi Kerbela’da, ikincisi Kırıkkale’de, üçüncüsü ise Kastamonu’da Benli Sultan’dır. KASTAMONU

Pir Şabani Veli: Halk dilinde Pir Şabani Veli olarak bilinen evliyanın birinci yaşamı Seyid Abbas türbesi Konya’da, ikinci yaşamı Çankırı Seydim köyünde Hacı Muradi Baba olarak bilinir. Gerçek ismi Turabi Babadır. Üçüncü yaşamı Malatya’da Abdulvahap, dördüncü yaşamı Kastamonu’dadır. Celal Abbas (Mevlana) soyundandır.

KASTAMONU

Kömür Baba: Halk dilinde Kömür Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Seyid Seyfullahtır. Babasının ismi Beytullah, dedesinin ise Sami Dede’dir. Ayrıca Keşişin Babasıdır. GÖLE/KARS

Dede: Halk dilinde Kanlıca köyünde Dede olarak bilinen evliyanın gerçek ismi ve yaşamları: Birinci yaşamı Keçeci Baba Tokat, ikinci yaşamı Genç Abdal Kozaklı Kaplıcasında, üçüncü yaşamı Seyid Durak Kanlıca Köyü, dördüncü yaşamı Mecitözü Elvan Çelebi Türbesidir. KANLICA KÖYÜ/KOZAKLI

Nasrettin Hoca: Halk dilinde Nasrettin Hoca olarak bilinen evliyanın gerçek isimleri; birincisi Bektaşi Veli, ikincisi Hoca, üçüncüsü de Seyid Ahmet’tir. Türbesi Zara Tekke Köyündendir. AKŞEHİR

Gül Baba: Halk dilinde Gül Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Gülşen Ana’dır. Gaygusuz Abdal’ın annesinin ikinci türbesidir. Birinci türbesi Yozgat ili Sorgun ilçesinin Bahadın köyündedir. Burada Gül Veli olarak bilinir. İkinci türbesi Budapeşte’nin Buda kesimindedir. Gül Veli ismindeki gerçek ismi Ladigar Ana’dır. BUDAPEŞTE/MACARİSTAN

Kara Baba: Halk dilinde Kara Baba olarak bilinen evliyanın yaşam ve türbeleri: Birinci yaşamı Ali Ekber’dir. Türbesi Hacı Bektaş’ta Delikli taştadır. İkinci yaşamında Tokat’ın Hübiyar Köyünden çıkarak Yunus Emre olarak yaşamıştır. Türbesi Fırat Nehri içindedir. Üçüncü türbesi Eskişehir’de ismi Zekeriya Peygamber’dir. Yunus olarak bilinir. Dördüncü yaşamı Malatya’da Hasan Basri olarak bilinir. Türbesi Fırat Nehri içerisindedir. Beşinci yaşamı ise Gaziantep’de Kara Baba olarak bilinir. Antep baklavasının sırrı bundandır. Altıncı yaşamında ise Sivrihisar’da Seyid Baba olarak yaşamıştır. Birinci dönemde Ali Ekber yaşamında babası Mustafa Kemal’dir. Annesi Kara Fatma olarak bilinen Fatıma’dır. Hacı Bektaşi Velilerden gelmedir. Bir dedesi de Veysel Karani’dir. GAZİANTEP

Hacı Baba: Halk dilinde Hacı Baba olarak bilinen evliyanın gerçek ismi Rabia Ana’dır. Battal Gazi’nin kızıdır. GAZİANTEP

Bilüseyin (Koyun Baba): Birinci yaşamı Ahi Evran Ankara, İkinci yaşamı Bilüseyin (Koyunbaba) olarak yaşamıştır.

ADANA

Cabbar Baba: Birinci yaşamı Seyid Muharrem (Şimşek Baba), İkinci yaşamı Kızıldeli Sultan Malatya Fethiye köyünde yatmaktadır. Üçüncü yaşamı Adana Misil’de Cabbar Baba olarak yaşamıştır. MİSİL/ ADANA

Hızır İlyas: Birinci yaşamı Mekke’de Muhammed, ikinci yaşımı Balım Sultan, üçüncü yaşamı Malatya’da Sultan Süleyman, dördüncü yaşamı İmraniye’de Çoğ Baba beşinci yaşamı Sultan Basri, altıncı yaşamı yine Malatya’da Hıdır Abdal, yedinci yaşamı da Hızır İlyas’tır. SAMANDAĞ-HATAY

Alıntı Yapılan : Zöhre Ana Com